Alledaags stalinisme

Na een reis naar het voormalig oostblok belde ik m'n moeder. 'Het is gek,' zei ik, 'maar in mijn verbeelding speelde het hele leven in het oostblok zich af in zwart-wit. Ik had me er eigenlijk geen kleuren bij voorgesteld'. 'Ja, dat wilden ze ons laten geloven,' sprak mijn moeder. En ineens moest ik denken aan mijn economieleraar. Om persoonlijke redenen was hij zeer bevreesd voor een communistische inval. Van lesgeven had de man weinig kaas gegeten. Daarom besteedde hij een groot deel van zijn tijd aan zeiken tegen leerlingen met progressieve opvattingen. 'In het ooooostblok zou ik worden afgevoerd naar een strafkamp,' placht hij te zeggen. En terecht, dachten we dan. Ooit was hij in de DDR geweest. Hij vertelde spookverhalen over lange rijen huisvrouwen voor winkels met halflege schappen waarin inferieure producten lagen. Boven die rijen hingen onveranderlijk grote rode spandoeken met propagandaleuzen. Hmmmm. Lange rijen, halflege schappen, inferieure producten, rode spandoeken - dat kennen we in Nederland ook! In een vlaag van Ostalgie ben ik naar de Dirk van den Broek gerend om een pot Spreewaldgurken. En die hebben ze ook al niet.