101 tragisch lelijke gebouwen (6)

Toen ik klein was leek het jaar 2000 nog een heel eind weg. Dien ten gevolge werd er naar hartelust over gefantaseerd. In opvoedend bedoelde tijdschriften verschenen artikelen, waarin betweterige 'futurologen' voor dik geld voorspelden hoe de wereld er tegen die tijd zou uitzien. De strekking van die verhalen moet weinig memorabel zijn geweest. Ik kan me er althans weinig van herinneren - en wat er in stond is waarschijnlijk door de feiten ingehaald. Des te meer indruk maakten de illustraties. In het jaar 2000, zo moesten we geloven, zouden de wereldsteden onherkenbaar zijn veranderd. Er zouden geen files meer staan: iedereen zou zich immers met een privé-helicopter (of vergelijkbaar luchtvaartuig) van A naar B begeven. Ook de huizen zoals wij die kenden (van baksteen en met een puntdak) zouden worden gesloopt en vervangen door grote, hygiënische, ovale, metalig glimmende science fiction-bouwwerken. Dat laatste vond ik een beangstigend idee, maar ik stelde me gerust met de gedachte dat ik in het jaar 2000 29 zou zijn. Dat duurde nog een eeuwigheid! Inmiddels ben ik 34. En inmiddels staat er in het centrum van Amsterdam inderdaad zo'n gebouw. Eén zo'n gebouw. Ik heb het over het monsterlijke Wagons Lits-kantoorgebouw en Ibis-hotel naast het Centraal Station. Toen deze creatie van Benthem Crouwel Architecten in 1992 werd opgeleverd wisten de Amsterdammers niet wat ze overkwam. Het is moeilijk te zeggen waar het op lijkt. Op een sterk uitvergrote carburateur? Op een koelelement? Een keukenrasp? In elk geval niet op een gebouw dat naast het Centraal Station hoort te staan. En niet op een hotel waarin ik graag een lang weekend zou logeren. Vooral op regenachtige dagen is het stuitend deprimerend. Nu staan er in Amsterdam wel meer gebouwen die geen schoonheidsprijs verdienen, maar er zijn er maar weinig zó lelijk. En van die gebouwen staat er niet een op zo'n prominente plaats. Weinig gebouwen worden zo algemeen gehaat. In de verkiezing van het lelijkste gebouw van Amsterdam, die iedere paar jaar door Het Parool wordt georganiseerd, gooit het steevast hoge ogen. Zelfs architect Jan Benthem, die het nota bene zelf ontwierp, pleitte er in 2000 voor om het te slopen. Op zich moeten we hem daarom prijzen - in kringen van architecten is dit soort relativeringsvermogen zeldzaam. Helaas: waar een architect is, is meestal ook een projectontwikkelaar. In dit geval het Basisfonds Stationslocaties, een joint venture van NS Vastgoed en een aantal pensioenfondsen. En de projectontwikkelaar denkt niet aan sloop, nee, de projectontwikkelaar denkt aan uitbreiding. Een uitbreiding van 6000 vierkante meter om precies te zijn, boven de sporen van het Centraal. De bouw, die de treinenloop bij het CS anderhalf jaar lang ernstig zal ontregelen, had afgelopen najaar moeten beginnen. Gelukkig liepen de onderhandelingen van NS Vastgoed met de uitbater van het hotel in het honderd - er is dus nog een weg terug. Mocht de bouw toch doorgaan, dan zie ik één lichtpuntje: de NS heeft voor de uitbreiding een ander architectenbureau ingehuurd. Heel veel erger kan het dus niet worden... _{Meer over de uitbreidingsplannen voor het complex.}